Mọi người thường nhầm lẫn chứng lo âu xã hội với sự nhút nhát hoặc tính hướng nội, nhưng chứng lo âu xã hội, còn được gọi là ám ảnh sợ xã hội, là một tình trạng sức khỏe tinh thần thường cần được hỗ trợ điều trị chuyên nghiệp.

Lo lắng xã hội là cảm giác lo lắng, căng thẳng và sợ hãi cực độ kéo dài dai dẳng. Những cảm giác này thường xuất hiện khi các cá nhân phải đối mặt với các tình huống xã hội, hoặc chỉ đơn thuần là khi họ suy nghĩ về các tình huống xã hội.

Cụ thể hơn, bạn có thể:

• quá để tâm về cách người khác nhìn nhận bạn
• luôn cảm thấy bạn sẽ làm nên việc đáng xấu hổ 
• cảm thấy không tự nhiên khi ở cạnh những người khác
• cho rằng mọi người sẽ từ chối hoặc cười nhạo khi bạn cố gắng kết bạn
• nhận thấy các triệu chứng thể chất của sự lo lắng trong môi trường xã hội
• tránh hầu hết các tình huống liên quan đến bất kỳ ai ngoài một số người thân đáng tin cậy

Hãy theo dõi tiến độ cảm xúc của mình và nếu bạn nhận thấy bất kỳ dấu hiệu chính nào trong số này, bạn có thể bắt đầu tự hỏi liệu bản thân có cần làm việc với nhà tham vấn tâm lý không.

CBT có tác dụng như thế nào đối với chứng lo âu xã hội?

Các liệu pháp tâm lý hoàn toàn có thể mang lại lợi ích cho chứng lo âu xã hội. Phương pháp điều trị hiệu quả nhất thường phụ thuộc vào các triệu chứng và nhu cầu trị liệu riêng, nhưng liệu pháp hành vi nhận thức (CBT) là một phương pháp phổ biến và đặc biệt có hiệu quả.

CBT hướng dẫn bạn xác định những suy nghĩ, cảm xúc và hành vi cụ thể thúc đẩy cảm xúc tiêu cực của bạn. Từ đó, bạn có thể bắt đầu khám phá những cảm xúc này và biến chúng thành những niềm tin hữu ích hơn.

Nói một cách đơn giản, chứng lo âu xã hội liên quan đến mong muốn được chấp nhận. Bạn muốn người khác thích mình và để lại ấn tượng tích cực về bạn mỗi khi giao tiếp. Thế nhưng, bạn luôn có cảm giác rằng mình sẽ làm nên việc đáng xấu hổ thu hút sự chú ý và chỉ trích tiêu cực từ những người xung quanh.

Kết quả là, bạn sẽ không tự chủ mà né tránh những tương tác đó hoặc, khi bắt buộc cần phải tương tác, bạn sẽ trở nên quá để tâm về cách họ nhìn nhận và suy nghĩ về bạn. Những suy nghĩ lo lắng này có thể khiến bạn đổ mồ hôi, đỏ mặt và buồn nôn hoặc chóng mặt. Bạn có thể gặp khó khăn khi giao tiếp bằng mắt hoặc sẽ bất giác hạ thấp âm lượng giọng nói của mình.

Bất kỳ tình huống nào liên quan đến tương tác xã hội đều có thể gây lo lắng: mua hàng tạp hóa, hỏi đường,…

Ví dụ về tác động của CBT đối với chứng lo âu xã hội:

CBT cho chứng lo âu xã hội nhằm mục đích giúp bạn kiểm tra và thay đổi các hành vi dẫn đến sự né tránh, ý thức về bản thân và các triệu chứng thể chất mà bạn gặp phải.

Cụ thể hơn,  dựa trên các nguyên tắc cốt lõi, CBT có thể giúp bạn học cách nhận ra các kiểu suy nghĩ bị bóp méo và điều chỉnh lại chúng một cách thực tế hơn. Ví dụ như:

• “Cách tôi ăn mặc thật quê mùa” có thể trở thành “Chà, hầu như không có ai ăn diện thật lộng lẫy, nhưng không sao đâu – tôi trông vẫn thật đẹp.”
• “Mọi người đang chờ tôi mắc sai lầm và trở thành một trò cười trong buổi thuyết trình” có thể trở thành “Mọi người có vẻ rất hứng thú và chuyên tâm lắng nghe. Tôi rất vui vì tôi đã làm việc rất chăm chỉ cho bản báo cáo này.”
• “Tôi thật nhàm chán. Ai muốn nói chuyện với tôi?” có thể trở thành “Tôi không chắc phải nói về chủ đề gì, nhưng tôi luôn có thể đặt một vài câu hỏi để bắt đầu một cuộc trò chuyện.”

CBT cũng đưa ra các kỹ năng để giúp bạn kiểm soát cảm giác lo lắng và các triệu chứng thể chất liên quan xuất hiện trong các tình huống xã hội.

Những kỹ thuật này có thể giúp bạn cảm thấy bình tĩnh hơn trong một số trường hợp đặc thù. Nó cũng đưa ra các phương hướng giúp bạn cách xử lý những sai lầm ngớ ngẩn một cách duyên dáng, chẳng hạn như phát âm sai tên của ai đó hoặc lấy nhầm ly đồ uống của người khác mà không cảm thấy choáng ngợp.

Trị liệu CBT trực tuyến – Liệu có khả thi?

CBT dựa trên Internet (iCBT) dường như có một số lợi ích đối với các triệu chứng lo âu xã hội.

Với các chương trình này, bạn sử dụng máy tính hoặc điện thoại của mình để học và thực hành các kỹ thuật CBT. Tùy thuộc vào chương trình, bạn có thể làm việc với nhà trị liệu hoặc huấn luyện viên hoặc tự mình hoàn thành các bài tập. iCBT không hoàn toàn giống như trị liệu từ xa , mặc dù một số chương trình có liên quan đến một số tương tác với nhà trị liệu.

iCBT có thể lý tưởng khi:

• Việc tham vấn tâm lý trực tiếp không làm bạn cảm thấy thoải mái, thậm chí khiến bạn hơi lo lắng.
• Bạn không thể tìm một nhà tham vấn trị liệu CBT gần nơi bạn đang sống.
• Tham vấn tâm lý online có thể phù hợp khi bạn chưa đủ khả năng thanh toán cho phiên tham vấn tâm lý trực tiếp.
• Bạn cảm thấy thoải mái hơn khi tiến hành điều trị trực tiếp.

Điểm mấu chốt

CBT được công nhận rộng rãi như một phương pháp điều trị hiệu quả cho chứng lo âu xã hội. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là nó hoạt động cho tất cả mọi người.

Chung quy, đó chỉ là một cách tiếp cận tiềm năng. Nếu nó tỏ ra kém hiệu quả, bạn nên hỏi nhà tham vấn riêng về các phương pháp điều trị khác cho chứng lo âu xã hội. 

Hãy nhớ rằng không phải nhà trị liệu nào cũng sử dụng kỹ thuật CBT. Khi bạn tìm thấy ai đó có vẻ phù hợp, hãy đảm bảo đề cập đến sự quan tâm của bạn đối với CBT, cùng với các triệu chứng hoặc vấn đề chính mà bạn muốn giải quyết. 
Bạn đã sẵn sàng để thử CBT? Hãy để ezCareMe giúp bạn tìm đến với nhà tham vấn tâm lý phù hợp ngay nhé!